Sadzenie w cieniu to forma sadzenia kawowców razem z różnymi rodzajami drzew cienistych*. Ten system uprawy obejmuje wiele zasad ekologicznych, a kawa uprawiana w ten sposób jest sprzedawana jako „uprawiana w cieniu”. Na tego typu plantacjach krzewy kawowca rosną pod baldachimem cienistych drzew. A ponieważ ta metoda uprawy integruje zasady ekologii w celu promowania naturalnych relacji symbiotycznych, kawy uprawiane w cieniu można uznać za produkt uboczny permakultury.
Ta konfiguracja nasadzeń kawowca jest tworzona przez wyrafinowany system rolno-leśny, a metoda uprawy przyczynia się do bardziej zrównoważonego wykorzystania zasobów oraz interakcji ekosystemu i bardziej naturalnej hodowli, ponieważ promuje większą różnorodność biologiczną flory i fauny.
Gęsta roślinność potrzebna do produkcji kawy uprawianej w cieniu pomaga oczyszczać powietrze i filtrować wodę, poprawiając jakość obu tych czynników.
CZYM JEST SADZENIE W PEŁNYM SŁOŃCU?
„Kawa pełnego słońca” lub kawa uprawiana na słońcu to konfiguracja plantacji inspirowana metodologią intensywnych praktyk rolniczych. W latach 70-tych pomysł uprawy kawy na słońcu został wprowadzony do plantatorów kawy z zamiarem zwiększenia produkcji. Chociaż kawa uprawiana w słońcu daje większe plony, a następnie zapewnia rolnikom wyższy zysk, ma to negatywny wpływ na ekosystem i jakość kawy. Na przykład w Gwatemali kawa jest tradycyjnie uprawiana w cieniu, więc nie była główną przyczyną wylesiania w tym kraju. Jednak w całej Ameryce Środkowej uprawa kawy słonecznej spowodowała utratę 1 miliona hektarów lasów. A ponieważ kawa jest drugim najczęściej sprzedawanym towarem na świecie, sposoby jej uprawy są istotne.
KORZYŚCI PLANTACJI CIENIA
W badaniu przeprowadzonym w 2010 r. ptaki zostały wykluczone z plantacji kawy, co spowodowało 70% wzrost odsetka owoców kawy zakażonych przez „świdernicę kawową”, pasożytniczy gatunek owadów. Jeden z najbardziej szkodliwych szkodników upraw kawy na świecie.
Ptaki zwykle odlatują, gdy nie mogą już znaleźć większych drzew, na których mogłyby zbudować swoje gniazda, więc rzuca nam to światło na znaczenie zrównoważonego ekosystemu w uprawie kawy, co zostało wykazane na plantacjach w cieniu.
Duża różnorodność gatunków występujących na plantacjach cienia pozwala na tworzenie stosunkowo złożonych sieci pokarmowych. Zarówno ptaki, jak i ssaki odgrywają ważną rolę w zwalczaniu szkodników, jedząc wiele roślinożernych owadów, takich jak omacnica kawowa. Pomaga to rolnikom unikać stosowania pestycydów, które są szkodliwe dla pracowników rolnych, ale także dla ekosystemu i osób spożywających kawę. To, co jest dobre do kawy, przynosi korzyści także ludziom. Inne korzyści, które uprawa w cieniu wnosi do „filiżanki” Pomaga zwiększyć długowieczność rośliny Chroni drzewo przed słońcem i wiatrem. Powoduje mniejsze zapotrzebowanie na wodę. Poprawia żyzność gleby. Redukuje erozję. Dojrzewanie jest wolniejsze, co automatycznie poprawia jakość zbiorów Zwiększa produkcję dzięki zapylaniu przez pszczoły.
OBECNA SYTUACJA
Trend większości plantacji kawy zmierza w kierunku niestosowania tej formy uprawy. Najbardziej popularną metodą jest pełne słońce (stosowanie pestycydów, nawozów, obfite nawadnianie), zwłaszcza tam, gdzie wzrost bioróżnorodności i poszanowanie środowiska nie jest priorytetem. Najbardziej widać to po sposobie, w jaki sektor kawowy funkcjonował w ostatnich latach. Producenci kawy nie otrzymują stosownego wynagrodzenia, więc skupiają się na zwiększaniu zysków. Jednak istnieje wiele inicjatyw, które pracują nad rozwiązaniem tego problemu poprzez zwiększenie świadomości w całym łańcuchu dostaw; od importera do użytkownika końcowego, w jaki sposób niewielka korekta ceny może pozytywnie wpłynąć na życie rolnika, a w zamian dać mu możliwość uprawy znacznie lepszej kawy. Plantacje cienia wykazały już swoje ogromne korzyści dla środowiska, a wielu rolników, którzy je wdrożyli, głównie na obszarach wiejskich i na dużych wysokościach, gdzie utrzymanie dobrego poziomu różnorodności biologicznej jest niezbędne do uprawy, przekonało się, że korzyści można znaleźć również w filiżance. Taki efekt zawdzięczamy zacienieniu, które gwarantuje stałą wilgotność i obniża temperaturę, dzięki czemu dojrzewanie owocu zostaje wydłużone. To z kolei sprzyja większemu rozwojowi cukrów, uzyskując w ten sposób bardziej aromatyczną i pełną kawę.
Kawa Colombiano – arabika z portfolio Mokate, uprawiana jest w Kolumbii, właśnie w ten sposób.
Odpowiedź na pytanie „czy w cieniu jest lepsza niż w pełnym słońcu?” wydaje się oczywiste.
Zapraszamy do degustacji!